Айсен Николаев поздравляет с Днём Республики Саха (Якутия)
Уважаемые якутяне! От имени руководства Республики Саха (Якутия) и от себя лично сердечно поздравляю вас с Днем Республики!
27 апреля мы отмечаем значимые даты, определившие будущее нашего северного края в составе великой России.
103 года тому назад выдающиеся сыновья народа Максим Аммосов, Платон Ойунский, Исидор Барахов, Степан Аржаков, Степан Васильев и их сподвижники основали Якутскую Автономию, тем самым дали старт глубоким преобразованиям и стремительному развитию республики.
А 33 года назад наш Первый Президент Михаил Николаев и его соратники стояли у истоков Конституции Республики Саха (Якутия), которая определила её статус как субъекта Российской Федерации. Каждую весну мы отдаем дань глубокого уважения и благодарности всем тем, кто взял на себя ответственную миссию за судьбу многонационального народа.
За более чем вековую историю республики многие поколения якутян своим плодотворным трудом, силой духа и любовью к родной земле воплотили в жизнь заветы отцов-основателей государственности, приумножали славные традиции, укрепляли могущество и величие российской державы. И сейчас при поддержке нашего Президента Владимира Путина и руководства страны, благодаря национальным проектам у нас, в крупнейшем регионе Российской Федерации, созданы все условия для того, чтобы каждый якутянин смог раскрыть свои способности и уверенно строить будущее.
Мы гордимся высокими достижениями в отраслях экономики и социальной сферы. По итогам 2024 года объем валового регионального продукта оценивается в 2,6 трлн рублей с реальным ростом на 3,2%. Рост в промышленности превысил среднероссийский темп почти в два раза, и достиг 8,5%. Наряду с рекордными показателями по добыче нефти и газа, угля и золота, заметен рост добычи олова и железной руды. Якутия занимает третье место среди субъектов Дальнего Востока по объему валовой продукции сельского хозяйства в 35,9 млрд рублей.
Строятся объекты транспортной, инженерной и энергетической инфраструктуры. За прошлый год введено более 752 тысяч кв.м. жилья, 61 объект социального значения, в том числе 21 – образования, 6 – физической культуры и спорта, 18 – здравоохранения и 16 – культуры. А до 2030 года планируется ввести 408 социальных объектов, в том числе 113 школ, 64 детских сада, 122 объекта здравоохранения, 44 – культуры, 36 – спорта и другие.
Всё это делается для того, чтобы сделать Якутию комфортной территорией для жизни и работы. И сегодня республика по уровню рождаемости занимает первое место на Дальнем Востоке. Ожидаемая продолжительность жизни – 73 года, что выше, чем в среднем по стране. Всего этого мы достигли благодаря созиданию, целеустремленности и талантам якутян.
Жители республики вносят весомый вклад в достижение нашей общей Победы, обеспечение надежного тыла для страны. Наши бойцы мужественно сражаются за справедливость и правду, незыблемость исконных ценностей. И республика оказывает всемерную поддержку и помощь им и их семьям, а также подшефным территориям новых регионов.
Буквально считанные дни остаются до главной даты 2025 года – 80-летия Победы в Великой Отечественной войне. И мы еще более сплотимся перед всеми вызовами времени, и достойно на них ответим во имя процветания нашего общего дома – России! Уверен, наше единство, преемственность традиций и доверие к сильному государству позволят достигнуть самых амбициозных целей развития республики и страны.
Дорогие друзья! Желаю вам мира и благополучия, крепкого здоровья, добра, удачи и успехов!
Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо!
Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Өрөспүүбүлүкэ күнүнэн эҕэрдэлиибин!
Муус устар 27 күнүгэр биһиги хотугу кыраайбыт улуу Россия састаабыгар кэлэр кэскилин быһаарбыт дьоһун суолталаах күнүн бэлиэтиибит.
103 сыл анараа өттүгэр норуоппут уһулуччулаах уолаттара Максим Аммосов, Платон Ойуунускай, Исидор Барахов, Степан Аржаков, Степан Васильев уонна кинилэр биир санаалаахтара Саха Автономиятын олохтоон, өрөспүүбүлүкэ олоҕо-дьаһаҕа төрдүттэн уларыйыытын, тэтимнээх сайдыытын түстээбиттэрэ.
Оттон 33 сыллааҕыта Бастакы Президеммит Михаил Николаев уонна кини соратниктара өрөспүүбүлүкэбит Россия Федерациятын субъегын быһыытынан саҥа статуһун бигэргэппит Саха Өрөспүүбүлүкэтин Төрүт Сокуонун ылыммыттара. Биһиги элбэх омуктаах норуоппут дьылҕатын быһаарар эппиэттээх соругу ылыммыт чулуу дьоммутугар ытыктабылбытын, дириҥ махталбытын аныыбыт.
Үйэттэн ордук кэм устатыгар Саха сирин үгүс көлүөнэ дьоно күүрээннээх үлэлэринэн, модун санааларынан, төрөөбүт дойдуларыгар уҕараабат тапталларынан судаарыстыбаннаһы төрүттээбит улуу дьоммут кэриэстэрин олоххо киллэрэн, албан ааттаах үгэстэри үксэтэн, Россия модун күүһүн бөҕөргөппүттэрэ, улуу кыаҕын хаҥаппыттара. Бүгүн даҕаны Президеммит Владимир Путин уонна дойду салалтатын өйөбүлүнэн, национальнай бырайыактарга тирэҕирэн, Россия Федерациятын бөдөҥ эрэгийиэнин хас биирдии олохтооҕо ис кыаҕын арыйарыгар уонна сарсыҥҥы күҥҥэ эрэллээхтик хардыылыырыгар усулуобуйа барыта тэрилиннэ.
Экэниэмикэ уонна социальнай эйгэ салааларыгар үрдүк ситиһиилэрбитинэн киэн туттабыт. 2024 сыл түмүгүнэн эрэгийиэннээҕи баалабай бородуукта 3,2 % үүнэн 2,6 трлн солкуобайынан сыаналанар. Бырамыысыланнай үүнүү Россиятааҕы орто тэтими икки төгүл кэриҥэ куоһаран 8,5 % тэҥнэстэ. Ньиэби уонна гааһы, чоҕу уонна көмүһү хостооһун муҥутуур үрдүк көрдөрүүлэрин сэргэ, хорҕолдьуну уонна тимир руудатын хостооһун кээмэйэ улааппыта бэлиэтэнэр. Саха сирэ тыа хаһаайыстыбатын 35,9 млрд солкуобай кээмэйдээх баалабай бородууксуйатынан Уһук Илин субъектарын ортотугар үһүс миэстэлээх.
Тырааныспар, инженернэй уонна энергетикэ инфраструктуратын эбийиэктэрэ тутулла тураллар. Ааспыт сыл 752 тыһыынча кв.м. иэннээх олорор дьиэ, социальнай суолталаах 61 эбийиэк, ол иһигэр үөрэх 21, физкултуура уонна успуорт 6, доруобуйа харыстабылын 18, култуура 16 эбийиэгэ тутуллан үлэҕэ киирдэ. 2030 сылга диэри 408 социальнай эбийиэги, ол иһигэр 113 оскуоланы, 64 оҕо саадын, 122 доруобуйа харыстабылын, 44 култуура, 36 успуорт, о.д.а.эбийиэги олоххо киллэрии былааннанар.
Бу барыта Саха сирэ олорорго, үлэлииргэ табыгастаах сир-уот буоларыгар туһаайыллар. Бүгүн өрөспүүбүлүкэ оҕо төрөөһүнүн көрдөрүүтүн таһымынан Уһук Илиҥҥэ бастакы миэстэлээх. Олоҕу олоруу күүтүллэр уһуна – 73 сыл, бу дойду орто көрдөрүүтүн куоһарар. Маны барытын Саха сирин дьонун-сэргэтин таһаарыылаах үлэтинэн, ахсаабат дьулуурунан уонна сөҕүмэр талаанынан ситистибит.
Өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо уопсай Кыайыыны ситиһэргэ, дойду тыылын бөҕөргөтөргө дьоһун кылааты киллэрэллэр. Биһиги буойуннарбыт кырдьыгы, тулхадыйбат сыаннастарбытын хорсуннук көмүскүүллэр. Өрөспүүбүлүкэ кинилэргэ уонна кинилэр дьиэ кэргэннэригэр, ону тэҥэ Россия састаабыгар киирбит саҥа эрэгийиэннэргэ баар шефтээх куораттарбытыгар үгүс өрүттээх көмөнү оҥорор.
Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 80 сылын бэлиэтиир 2025 сыл тутаах бырааһынньыгар диэри аҕыйах күн хаалла. Биһиги барыбыт дьиэбит – Россия чэчирии сайдарын туһугар аныгы кэм бары тургутууларын туоруурга өссө күүскэ сомоҕолоһуохпут уонна сөптөөх харданы биэриэхпит! Сомоҕолоһуу, үгэстэри утумнааһын уонна модун кыахтаах судаарыстыбаҕа муҥура суох эрэлбит өрөспүүбүлүкэбит уонна дойдубут үрдүктэн үрдүк сыалларын ситиһэргэ улахан төһүү буолуохтара.
Күндү доҕоттор! Эһиэхэ эйэни уонна этэҥҥэ буолууну, чэгиэн доруобуйаны, бары үтүөнү, табыллыыны уонна ситиһиилэри баҕарабын!
Глава Республики Саха (Якутия) Николаев А.С.