Декабрь 2010
Январь 2011
Февраль 2011
Март 2011
Апрель 2011
Май 2011
Июнь 2011
Июль 2011
Август 2011
Сентябрь 2011
Октябрь 2011
Ноябрь 2011
Декабрь 2011
Январь 2012
Февраль 2012
Март 2012
Апрель 2012
Май 2012
Июнь 2012
Июль 2012
Август 2012
Сентябрь 2012
Октябрь 2012
Ноябрь 2012
Декабрь 2012
Январь 2013
Февраль 2013
Март 2013
Апрель 2013
Май 2013
Июнь 2013
Июль 2013
Август 2013
Сентябрь 2013
Октябрь 2013
Ноябрь 2013
Декабрь 2013
Январь 2014
Февраль 2014
Март 2014
Апрель 2014
Май 2014
Июнь 2014
Июль 2014
Август 2014
Сентябрь 2014
Октябрь 2014
Ноябрь 2014
Декабрь 2014
Январь 2015
Февраль 2015
Март 2015
Апрель 2015
Май 2015
Июнь 2015
Июль 2015
Август 2015
Сентябрь 2015
Октябрь 2015
Ноябрь 2015
Декабрь 2015
Январь 2016
Февраль 2016
Март 2016
Апрель 2016
Май 2016
Июнь 2016
Июль 2016
Август 2016
Сентябрь 2016
Октябрь 2016
Ноябрь 2016
Декабрь 2016
Январь 2017
Февраль 2017
Март 2017
Апрель 2017
Май 2017
Июнь 2017
Июль 2017
Август 2017
Сентябрь 2017
Октябрь 2017
Ноябрь 2017
Декабрь 2017
Январь 2018
Февраль 2018
Март 2018
Апрель 2018
Май 2018
Июнь 2018
Июль 2018
Август 2018
Сентябрь 2018
Октябрь 2018
Ноябрь 2018
Декабрь 2018
Январь 2019
Февраль 2019
Март 2019 Апрель 2019 Май 2019 Июнь 2019 Июль 2019 Август 2019 Сентябрь 2019 Октябрь 2019 Ноябрь 2019 Декабрь 2019 Январь 2020 Февраль 2020 Март 2020 Апрель 2020 Май 2020 Июнь 2020 Июль 2020 Август 2020 Сентябрь 2020 Октябрь 2020 Ноябрь 2020
Декабрь 2020
Январь 2021 Февраль 2021 Март 2021
Апрель 2021
Май 2021 Июнь 2021
Июль 2021
Август 2021
Сентябрь 2021 Октябрь 2021 Ноябрь 2021 Декабрь 2021 Январь 2022 Февраль 2022 Март 2022 Апрель 2022 Май 2022 Июнь 2022 Июль 2022 Август 2022 Сентябрь 2022 Октябрь 2022 Ноябрь 2022 Декабрь 2022 Январь 2023 Февраль 2023 Март 2023 Апрель 2023 Май 2023 Июнь 2023 Июль 2023 Август 2023 Сентябрь 2023 Октябрь 2023 Ноябрь 2023 Декабрь 2023 Январь 2024 Февраль 2024 Март 2024
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
29
30
31

Поиск города

Ничего не найдено

«Ат көне» – 2022: 800 мең сумлык ат арбасы, иң матур бизәлгән ат һәм «Аударыш»

0 135
«Ат көне» – 2022: 800 мең сумлык ат арбасы, иң матур бизәлгән ат һәм «Аударыш»

На Московском шоссе лоб в лоб столкнулись Lexus и Chevrolet

Самому юному победителю игр «Дети Азии» вручат кубок имени Михаила Николаева

Это испытание сделало нас сильнее

«Якуты крепки и бесстрашны». Водитель из Якутии показывает в ютубе перевозку грузов на микроавтобусах Toyota HiAce — и набирает сотни тысяч просмотров

Мәйданга кергәндә үк кемнеңдер шигырь сөйләгәне ишетелә иде, анысын алкышладылар да, кемдер җырлый башлады. Бу – артистлар түгел, бәйрәмгә килгән тамашачылар иде. Анда «ат» сүзе кергән шигырь сөйләргә яки җыр җырларга яки хикәядән өзек укырга кирәк булган, шуның өчен лотерея билетлары биргәннәр. Соңыннан бүләкләрне уйнаттылар, анда атларга ашатырга тоз да, төсле карандашлар да, термос-чәйнек ише әйберләр дә булды. Халык бик канәгать калды.

Әһә, халык бар, ә атлар кайда соң дип, мәйданның икенче ягына атладым. Монда азык-төлек, сувенирлар сату нокталары да, күргәзмәләр дә бар. Атларны күчереп йөртә торган арбаларны китереп куйганнар күрсәтергә. Бер алмачуарны да китереп бастырганнар. 370 мең сум дип язып куелган. Бик шәп аттыр инде, бәясе бар.

Чың-чың килгән кыңгырау тавышлары ишетелде. Чуар-чуар итеп бизәгән атлар күренде. Бәйрәмдә ел саен иң матур бизәлгән атны сайлыйлар, шул матур кием бәйгесендә катнашырга килгән җигелгән атлар иде бу. Халык алар янында фотога төшәргә ашыга.

«35 ел атларны бизим»

Курса Почмак авылыннан килгән Хәлил абый Хәсәновның аты «Кашка» исемле.

«Атның башында ак кашы бар, шуңа «Кашка» дип исем куштым. Мин инде 35 ел атларны бизим. Бу бәйгедә һәр елны катнашам. Ел саен призлы урын алам», – дип сөйләде ул миңа. Хәлил абый үзе физкультура укытучысы икән. Ул быел беренче урынны алды.

 

Фото: © Ләйлә Хәкимова

Тәлгать абый Салихов атының башына кызыл эшләпә кидереп тора иде. Эшләпә тишегеннән атның колаклары чыгып калды. Ул Сөрде авылыннан «Буян» исемле атын алып килгән. «Бу бәйгедә һәр елны катнашабыз, беренче урын алган булмады шул әлегә. Атны гаилә белән бергә бизибез. Сабан туена да бизәп чыгабыз. Уенчыкларны, бизәкләрне әнә хатын ясады», – дип, ул янында торган ханымга ишарәләде.

Тәлгать абыйның тормыш иптәше Чулпан апа чыннан да бизәкләрнең күбесен үзе ясаган. Кайберләрен ясауда ярдәм иткәннәр.

«Ел саен: «Килә аласызмы?» – дип сорыйлар, катнашабыз инде. Шушы бер атыбыз гына бар, ел саен тай китерә үзе, әле быелгы тае үлде шул. Өйдә 7 сыер тотабыз, кош-кортлар бар», – диде ул.

Атларны бер рәткә тезеп бастырырга куштылар, бөтенесе дә сәхнә ягына алмашты.

800 мең сумлык ат арбасы

Тагын күргәзмәгә ат чаналарын, арбаларны китергәннәр иде. Арба түгел инде ул, карета, экипаж. Элеккеге киноларда асфальт юлдан экипажлы атлар матур итеп үтеп китә бит әле, шундыйлар. Аларны әле дә заказга ясатучылар бар икән. Бу «кыйммәт вә бай» арбаларны Чаллыдан ук алып килгәннәр.

Бу 459нчы фаэтон, – дип сүзен башлады Эдуард Сәхбиев. – 20 ел дәвамында 450дән артык карета ясадык. 2012 елларда без аена 2-3 экипаж ясый идек, хәзер аена берне ясыйбыз. Уртача караганда, бер каретаны ясар өчен 1-1,5 ай вакыт кирәк. Авырлыгы заказ бирүченең ихтыяҗыннан тора. Гадирәк итеп бизәлгәннәре була, бик купшыны сораучылар бар. Иң кыйммәт заказ 800 мең сум тирәсе булган иде. Бәләкәйрәк арбалар 40 мең тирәсе тора. Илнең төрле почмакларыннан заказ бирүчеләр булды. Казахстан, Үзбәкстаннан сораучылар бар, Голландиягә ясап җибәрдек, – дип сөйләде бу эш белән шөгыльләнүче оешма җитәкчесе.

 

Фото: © Гөлүзә Ибраһимова

Ул арада сәхнәдән «Аударыш» уеннары башлануын игълан иттеләр. «Өйдә көн дә аударыш, концерт карыйбыз, дип уйлаучылар булса, калыгыз, концерт дәвам итә», – диде алып баручы. Казан шәһәр филармониясе артистлары килгән иде.

«Һәй, өйдә аударыш, ди!» – дип рәхәтләнеп көлеп куйды минем алда басып торган апа. Эльвира апа бәйрәмгә беренче килгән. «Кызыктырдылар, шуңа килдем. Концерт карарга килдем, атларны да карадым. Бик ошады, атларны бик яратам үзем», – диде ул миңа.

 

Фото: © Гөлүзә Ибраһимова

«Аяк белән! Атына терә! Ат белән кыс!»

«Аударыш» уены турында күзаллау бар иде, әмма чын уенны күргәнем юк иде әле. Ат өстендә утырган килеш көрәште ир-атлар. Мәйдан тирәсен халык камап алган, трибуналар тулы. Яңгыр һәм пычрак җир турында әйтәсе дә юк. Шунысы кызык: мәйданда һәрвакыт бер пар ат торды. Димәк, катнашучылар үз атларында түгел, ә беренче тапкыр күргән ят атта көрәшә. Аны аңлый, тыңлата белергә дә кирәк бит әле.

Уенны Лениногорск районы фермеры, «Аударыш» уенын яңарткан кеше – Фәрит абый Нәбиуллин алып барды. Катнашучыларны авырлык буенча ике категориягә бүлгәннәр: 80 килограммнан аста һәм 80нән өстә.

Ат өстендәге көрәшчеләргә нишләргә икәнен җанатарлары да кычкырып тора. «Аяк белән! Атына терә! Ат белән кыс!» – дип акыра җанатарлар. 80нән түбәндәге категориядә Кукмара егете батыр калды. Ул, көндәшенең атына күчеп утырып, «чистага» алды.

Матур көрәш күрсәттеләр егетләр, – диде Фәрит абый. – «Аударыш»та катнашучылар саны ел саен арта бара. Катнашучыларның тәҗрибәсе арту да сизелә. Без быел уенны ике үлчәү категориясендә үткәрдек. Беренче категориядә – 14, икенче категориядә 8 кеше катнашты. Катнашучылар Арча, Кукмара, Әтнә, Лениногорск, Әлмәт, Азнакай районнарыннан килгән. Трибуналар да тулы иде. Киләсе елларда уен тагын да көчлерәк узачак, дип ышанам, – диде фермер.

«Аударыш»та җиңүчеләр:

80 килограммга кадәр авырлыкта җиңүчеләр

  • 1 урын – Илнур Гобәйдуллин (Кукмара районы)
  • 2 урын – Илдар Хамадиев (Лениногорск районы)
  • 3 урын – Илнур Рамазанов (Арча районы)

80 килограммнан артык авырлыкта җиңүчеләр

  • 1 урын – Динар Хәйбриев (Әлмәт районы)
  • 2 урын – Таһир Сагетдинов (Азнакай районы)
  • 3 урын – Эмиль Миңнебаев (Әлмәт районы)

«Кеше мине аңламаган вакытта атлар белән сөйләшәм»

Ул арада көрәш мәйданыннан җиңү яулаган көрәшче егет чыгып бара иде. Олыяз авылы егете Илнур Гобәйдуллин ят ат белән уртак тел табуның серен әйтте.

 

Фото: © Гөлүзә Ибраһимова

«Мин декабрьдән июньгә кадәр атларны чабышларга әзерлим. Көн саен атта булганга җиңелрәктер. Ат барысын да үзе сиздерә, аны тәнең белән тоярга гына кирәк», – дип сөйләде ул.

Көрәшче 11 чабышкы аты тота, үзе колледжда укытучы булып эшли.

«Атлар – әтидән миңа күчкән шөгыль. Ул гомере буе атлар тотты. Әти мәрхүм булды, хәзер аның эшен үзем дәвам итәм. Атлар миңа җан тынычлыгы бирә. Кеше мине аңламаган вакытта, яннарына чыгып утырып сөйләшәм. Эндәшмәсәләр дә, алар мине аңлый. Атларга азыгын да үзем әзерлим. Эшкә киткәнче атларны ашатып өлгерер өчен, һәркөнне иртәнге сәгать өчтә торам», – дип сөйләде ул.

«Аударыш» уены мәйданыннан сәхнә ягына кайтканда, минем яннан малае белән бер абый атлый иде. Пычрак сөреп барабыз, җир ат тоякларыннан казылып беткән. Бу әфәнде Иске Кырлай авылы имам-хатыйбы булып чыкты.

«Улымның үтенече белән беренче тапкыр килдем. Улым: «Бик тә атларны күрәсем килә», – диде. Туңмыйбыз, җылы итеп киендек. Ярышларны күзәттек, беренче тапкыр атларда көрәш карадым. Ошады, малайлар тырыш, ничек итеп алалар! Улым: «Әти ат асрыйк әле», – дип сорый. Маллар бар, әмма ат юк шул әле», – ди Габделнур хәзрәт Сабиров. 11 яшьлек улы да: «Ат алдырасым килә, атларны яратам», – диде миңа, оялып кына.

«Ат безнең өчен хайван гына түгел, ул – безнең атрибут»

«Аударыш» уены кызып килгән вакытта, бәйрәмгә зур кунаклар да килде: Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов, Арча районы башлыгы Илшат Нуриев, Милли Шура рәисе Васил Шәйхразыев һәм Саха (Якутия) республикасы башлыгы Айгиз Николаев килгән иде.

Район башлыгы бу бәйрәмнең матур традициягә әйләнүен әйтте. «Арча җирендә ат спорты бәйрәмен уздыру матур гадәткә әйләнде. Бәйрәмне сигезенче тапкыр уздырабыз. Бу бәйрәм – атларны зурлау булсын», – диде ул.

Ат безнең өчен хайван гына түгел, ул – безнең атрибут. Безнең ата-бабаларны аттан башка күз алдына китереп булмый. Бүген атларга күп игътибар бирергә тырышабыз.

Без беләбез: Саха (Якутия) – Россиядә атчылык үзәге. Без анда булдык. Безгә Якутиягә кадәр ерак әле, әмма без үзебезнең токымны, бәйрәмне булдырдык. Кеше күбрәк җыелсын өчен җылырак көнне сайласак, әйбәтрәк булыр, – диде Президент.

Саха республикасы башлыгы халыкны «Ат көне» белән котлады.

Бездә ике йөз меңнән артык ат бар, без аларны үрчетәбез, яратабыз. Төрки халыклар өчен ат – изге хайван. Ат белән озын юллар үттек. Борынгы төрки халыкларның Евразия далалары буйлап йөрүләрен күрсәтү һәм аңлар өчен, безнең яшьләр Оймяконнан алып Мәскәүгә кадәр юлны атта уздылар. 11 мең чакрым юлны узар өчен бер ел һәм дүрт ай вакыт кирәк булды. Аларның юлы Татарстан аша узды. Җылы каршы алуыгыз өчен рәхмәт әйтәм. Шуның белән яшьләр төрки халыкларның рухын һәм аларның аттан аерылгысыз булуын күрсәтте, – дип сөйләде салкын яклардан килгән кунак.

Васил Шәйхразыев алар белән сәхнәгә күтәрелсә дә, бер сүз дә әйтмәде.

«Яшь вакытта колхоз атын җигеп йөрдем»

Лотерея уенында бүләк откан бер апа янына килдем. Билет алу өчен нинди шигырь сөйләдегез, дим.

«Минем билет түгел иде, иптәш кызым алды, үзенә китәргә кирәк булды, – дип елмайды ул. – Бу бәйрәмгә беренче килүем. Бик ошады, барысын да карадым. Без Сеҗе авылы мәктәбеннән бер төркем укытучы килдек. Анда карточкага төштек, монда төштек. Гел мәктәптә генә яту да күңелле түгел. Рәхәт булды. Килергә теләмәгәннәр безнең өчен укыта», – дип елмайды Зилия апа Зарипова.

Култык астына җәймә кыстырган абый каршыма килә иде. Сәлахетдин абый Исмәгыйлев, озак еллар Ижауда яшәгәннән соң, туган ягына кайткан. Бу бәйрәмгә дә өченче тапкыр килә икән.

 

Фото: © Гөлүзә Ибраһимова

«Үземдә ат юк. Яшь вакытта колхоз атын җигеп йөрдем. Татар аты безгә бик кирәк. Атны карар өчен, бик тырыш кеше булырга кирәк», – диде ул. Сәлахетдин абый армиядә хезмәт иткәннән соң Ижауда эшләп калган. Анда гаилә корган, 60 ел шунда яшәгән. Хәзер Балтачта йорт сатып алган да кайткан.

Аның хәләл җефете Тәнзилә апа без сөйләшкәндә читтәрәк тора иде. «Фотога төшерим» дигәч, бабай аны янына чакырды. «Бабай беркайчан да сөйләшми иде алай. Бабайга ни булган, сөйли дә сөйли, дип карап тордым әле, – дип елмайды ханым. – Бик ошады безгә. Көне начар булса да, күңелле бәйрәм», – диде ул.


Читайте также

В тренде на этой неделе

От «водной реформы» до обучения языку

К космических результатам – вместе с космонавтами!

«Якуты крепки и бесстрашны». Водитель из Якутии показывает в ютубе перевозку грузов на микроавтобусах Toyota HiAce — и набирает сотни тысяч просмотров

Это испытание сделало нас сильнее

Загрузка...

Загрузка...
Новости последнего часа со всей страны в непрерывном режиме 24/7 — здесь и сейчас с возможностью самостоятельной быстрой публикации интересных "живых" материалов из Вашего города и региона. Все новости, как они есть — честно, оперативно, без купюр.



News-Life — паблик новостей в календарном формате на основе технологичной новостной информационно-поисковой системы с элементами искусственного интеллекта, тематического отбора и возможностью мгновенной публикации авторского контента в режиме Free Public. News-Life — ваши новости сегодня и сейчас. Опубликовать свою новость в любом городе и регионе можно мгновенно — здесь.
© News-Life — оперативные новости с мест событий по всей Украине (ежеминутное обновление, авторский контент, мгновенная публикация) с архивом и поиском по городам и регионам при помощи современных инженерных решений и алгоритмов от NL, с использованием технологических элементов самообучающегося "искусственного интеллекта" при информационной ресурсной поддержке международной веб-группы 123ru.net в партнёрстве с сайтом SportsWeek.org и проектом News24.


Владимир Зеленский в Украине


Светские новости



Сегодня в Украине


Другие новости дня



Все города России от А до Я