Зинира-Ризат Рамазановлар: колакка гашыйк булудан башланган мәхәббәт концерты
10-12 ноябрь көннәрендә «ТМТВ», «Алтын Барс» һәм «Болгар радиосы» милли музыкаль премия ияләре, Башкортстан һәм Татарстан халкының яраткан җырлы гаиләсе Зинира – Ризат Рамазановлар үзләренең өр-яңа концерт программалары белән Казанны гөрләттеләр.
Тамаша «УНИКС» концертлар залында узды. Артист халкы белән әңгәмә корып алыр өчен, иртәрәк килергә уйладым, чөнки соңыннан вакытлары тыгыз булыр, сөйләшеп булмас, дип уйладым.
«УНИКС»ка килгәндә репетицияләр бара иде. Читтән генә карап тордым: халык янына нинди көчле энергия белән чыксалар, кабатлау вакытында да барлык җырларын үзләре аша үткәреп башкаралар, әйтерсең лә чын тамашачылар алдында концерт куялар.
Рамазановлар белән якыннан таныш түгелмен, ләкин иҗатларын социаль челтәрләр аша яратып күзәтеп барам. Бик ачык, гади кешеләр булып чыктылар. Ризат сәхнәдә шундый юморист дип уйлаган идем, чынлыкта да шундый мәзәкчән кеше икән. Чибәркәй Зинира да сәхнәдәге сыман сөйкемле! Алар белән сөйләшеп алдым, шунда кызлары Айгизә килеп керде, матур итеп елмаеп, «Исәнмесез!» ди балакай!
Әңгәмәбез соңрак чыгар, башта – концерттан репортаж.
Рамазановлар яныннан чыкканда 5нче ярты иде, ә концерт сәгать 5тә башлана. Фойеда халык шактый күп җыелган, алар һәрвакыттагыча буфетта чәй эчәләр, ашыйлар. Тиз генә залга узып, үз урыныма барып утырдым. «Әле тагын ярты сәгать бар, нишләп бетәрмен инде тиз генә башламаслар» дип уйладым. Ләкин концертлар залы тамашачы белән тулганын сизми дә калдым, телефоныма карасам – сәгать 5. Концерт башланып китте. Буш урыннар юк диярлек, «полный аншлаг»! Концертта кайсы яшьтәгеләр күбрәк икәнен әйтә алмыйм. Чөнки монда һәр яшь категориясеннән тамашачылар бар иде – әбие дә, бәбие дә, дигәндәй.
«Зинирага – чәчкәләр, миңа – коньяк»
Утлар сүнде, концерт видеоролик белән башланып китте. Янәсе, Зинира белән Ризат концертка йоклап калганнар, тиз-тиз шалтыратып командаларын туплыйлар. Инде командаларын җыеп бетереп, «УНИКС»ка килеп җитәләр, автобустан төштеләр... Һәм сәхнәгә биюче егет-кызлар чыкты, аннан соң – музыкант егетләр! Тамашачылар яраткан җырчылары Зинира – Ризат Рамазановларны каршы ала. Алар Мурат Гайсин көе, Гөлфия Шакирова сүзләре, Зөлфәр Халирахманов аранжировкасына язылган «Нишлим икән?» җырын көчле энергетика белән башкарды.
Рамазановлар концертны иң беренче сүз итеп рәхмәт сүзләреннән башладылар: «Сезнең һәммәгезгә дә олы рәхмәтебезне әйтәсе килә. Безнең иҗатыбызны, гаиләбезне һәм төркемебезне хөрмәт итеп килгәнегез өчен Алланың мең рәхмәте яусын! Безне зурлаган өчен, сезне Ходай зурласын!» – дип, тамашачы алдында баш иделәр. Хәл-әхвәлләрне сораштырды Ризат, тамашачы белән уртак телне тиз тапты:
– Без сезнең кәефләрегезне тагын да яхшыртырга җыелдык. Иркенләп утырыгыз, нишлисегез килсә, шуны эшләгез: рәхәтләнеп җырлагыз, биегез, күңел ачыгыз. Өр-яңа программа, яңа җырларыбыз да күп. Сез яраткан җырларны да башкарырбыз. Зинирага – чәчкәләр, миңа шунда коньяклар бирсәгез дә була... Килештекме, Казан?
Дәвам итеп, өр-яңа җырларын – Илдар Ногманов кое, Илшат Гыйниятуллин сүзләренә «Миңа дигән яр син – сиңа дигән пар мин»не башкардылар. Бу җырны, концерттан кала, әле беркайдан да ишетеп булмый.
Рамазановлар командалары турында
Зинира һәм Ризат җыр авторларына, аранжировка осталарына хөрмәтләрен дә, рәхмәтләрен дә күрсәтәләр. Зур экраннарда җырның исеме дә, җыр авторлары да күрсәтелгән иде. Афәрин! Шуны да әйтеп китим әле, әгәр дә инстаграмда (хәзерге вакытта тыелган социаль челтәр) берәр кеше аларның җырларын билгеләп куйса, Рамазановлар үзләренә алып куеп, җыр авторларын да билгелиләр. Бер артистта да андый әйберне күргәнем юк. Аларда авторларга игътибар зур, һәм бу шулай булырга тиештер. Җырны башкаручысын гына түгел, ә аның көй һәм сүз авторларын да күрсәтә белергә кирәк.
Алгы планында Зинира белән Ризат булса, арткы планда 4 баһадир егет басып тора. Алар белән таныштырып үттеләр. Ризат җор телле, мәзәкчән кеше икәнен әйтеп узган идем, группасы белән таныштырганда да, юморга салып турысын әйтте:
– Үзләре уйныйлар, үзләре җырлыйлар, нәрсә кушсаң – шуны эшлиләр, – дигән Ризатның сүзен бүлеп, Зинира горурланып, «Яшьләр!» диде. Ризат, кызып киткән рәвеш белән: «Син карт мужик белән торасыңмы әллә? Яшьләр, дисең. Интеккән кеше шикелле... Ярар, яшьләр!» – дип көлдерде. Аннары дәвам итте:
«Клавишада – Лаеш егете Илмир Гатауллин. Баштан шаклар каттык, мондый кара егет Татарстанга каян килгән икән дип... Башкортстан буйлап гастрольләрдә йөргәндә, Миякә районында мунча кергән идек, бөтен җире кап-кара! Бик сәләтле егет! Гитарада – Тимерхан! Чәчләр катырылгански, колаклар тиштерелгәнски, носкилар кимәгәнски, дип әйтте, ди. Моны кызлар ярата, 50нең теге ягындагы апайлар үлеп китә. Концерттан соң «бер йонын гына йолкып карыйк әле» дигән кешеләр дә бар. Татарский Прохор Шаляпин – Мамадыш егете Тимерхан Мөхәммәтҗанов! Булат Каюмов белән икенче ел рәттән эшлибез. Бик чая егет булды, ул да Мамадыштан. Теге елны, 3 ай эшләгәннән соң, минем кружкадан чәй эчә башлады. Аннары Себердә машинага кереп утырды, Аллага тапшырдык. Ләкин оста итеп гармунда уйный. Гайсә – Гайсә инде! 6нче ел бергә эшләп киләбез. Ике яраткан эше бар: ашарга һәм йокларга. Уфада концерттан соң ресторанга кереп, берүзенә 9 меңгә ит ашап чыкты. «Золотой саксофон Татарстана, Башкортстана» – Гайсә Маликов.
Минем уң ягымда – Башкортстан республикасының Караидел районы Хәлил авыл кызы – Зинира Рамазанова! Ә мин – Саба районы Алан-Елга авылы Беренче май урамы 6нчы йортта, тыкрык башында торучы – Ризат Рамазанов».
Ризат Зинирага гашыйк булганын сөйли
. Бүләкләр, чәчәкләр өчен, Рамазановлар икесе өчен ике якта өстәл куйганнар. Иң беренче булып Зинирага чәчәк алып менделәр. Менгән кешенең күңелен күреп, аларга үзләренең шәхси календарьларын, балалар менсә – чупа-чупс әзерләгәннәр! Ризат «Казанда өч җырлаганнан соң чәчәк алу – бәхет» дип «төрттереп» алды
Зинира Ризатның колакларына гашыйк булган. Үзе шулай диде! Ә менә Ризат Зинирага гашыйк булганын бик тәмләп кенә уенын-чынын кушып сөйләде:
– Без Зинира белән бергә укыдык. Узган концертта сөйләгән идем. Группада 20 кыз, 5 егет укыдык. Ул кызларның ниндие генә юк: бар карасы, бар сарысы, бар тазасы, бар ябыгы... Ә бар – Зинира! Калган кызлар миңа «простой» күкәй сала торган тавык булып кына күренсә, ә Зинира – 1 айлык «кобб-500» бройлер.
Дәрес башланыр алдыннан аудиториядә кызлар идән юып чыгарырга тиеш, ә егетләр су ташый. Укуның беренче көне, чиләк белән суны бер кызга алып килеп бирдем.Карап торам, бу кыз 2 кат перчатка киде, тырнаклары шүрәленеке кебек тырпаеп тора... Берничә минуттан соң Зинира килеп керде, ишекне дөбердәтеп ачты да, җирәнеп тормыйча, минем әни сыман теге зур чүпрәкне алып, казның муенын борып аткан шикелле, идәнне «лычкылдатып» юа башлады. Менә шунда гашыйк булдым мин сиңа! Күзләреңә гашыйк булдым!»
Аннары Зинира ялгызы гына җыр башкарды. Ризат, Зинира сәхнәгә чыкканчы чыгыш ясады:
– Узган ел бик күп яздылар. Нишләп Зинира сәхнәгә йә озын күлмәк, йә чалбар киеп чыга? Нәрсә, аяклары кәкреме әллә аның, дип... Аякларын күтәреп карадым, туп-туры. Менә шундый имеш-мимешләр булмасын өчен, каршы алыгыз: Зинира Рамазанова!
Зинираның кыска күлмәк киеп чыккан өчен тамашачыга алдан аңлатуы булган икән.
Татар эстрадасының «кукла Барбие» Зинира үзе генә дә җыр башкарды. Җырның исеме «Үзем беләм».
Көнләшү турында
Тагын бер яңа җыр «Нигә мине көнлисең?» дип атала. Шушы җырны җырлар алдыннан, Ризат Зинираны Фирдүс Тямаевка көнли башлаганын сөйләде.
– Беркөнне Зинирага инстаграмда Фирдүс Тямаев язган. Болай: «Зинира, сәлам, мин сине бүген төштә күрдем». Бу икебезнең бер инстаграм икәнен белмәгән ахыры. Мин дә: «Мин дә синең хатының Резеданы төштә күрдем. Ризат», – дип язып куйдым. Бу ышанды: «Чынлапмы? Нишләдек без анда?» – ди. «Ниндидер бер ташландык ферма иде. Без синең белән икәү – мал тотучы, хатыннар – сыер савучы, Винарис дигән зур үгезне куып йөрдек». Фирдүс ышанды. «Нәрсә аңлата икән бу төш?» – дип баш ватканнан соң, озак та үтмәде, бу миңа яза: «Ризат, мин бу төшне нәрсә аңлатканын аңладым, хатыннар үгез сорый», – ди.
Экранда чыгып бара торган җыр сүзләренә игътибар иттем. Кеше хатасын алай тикшерергә дә яратмыйм. Ләкин «Гел яныңнан атлап бардым» җырында «гөмерем» сүзе бераз күңелне тырнады. Ярый, анысы – әллә ни зур әйбер түгел, булгалый торган хәл.
Шулай итеп, концертның беренче өлеше тәмам. 15 минут тәнәфес булып алды. Тәнәфес бетте, халык тагын да «кызып» керде. Залда сыра исләре чыкты. Бу – татар халкы өчен матур күренеш түгел. Син, беренчедән, артистларны хөрмәт итмисең, икенчедән, үзеңне кимсетәсең. Кырыйда, торып басып бию турында түгел бу сүз, дөрес аңлагыз. Мин үзем дә концертта рәхәтләнеп биеп кайттым.
«Сабырлык бизмәннәре»
Ризат кечкенә чактагы бер хатирәсен сөйләп, тамашачыны елатып алды.
– Авыл кибетенә балык алып кайтканнар. Әни «бар, шуны алып кайт әле» дип, кибеткә җибәрде. Әй чаптым кибеткә, ә анда – су буе чират! Миңа чират килеп җиткәч, бәләкәй, ябык кына балык калган. Сатучы миңа карый, мин балыкка карап торам: «Аласыңмы?» – ди. Алдым, балыкны кесәгә кыстырдым да өйгә йөгердем. Бәрәңге пешереп, әти-әни, сеңлекәш мине көтеп торалар. Теге балыкны кесәдән чыгарып өстәлгә куйдым. Әти әнигә карый, әни әтигә... Балык безгә карап тора. Менә шунда һич онытмыйм: башы белән койрыкны әти белән әни ашады, уртасын безгә ашаттылар. Бу – гади генә авыл мисалы булды. Ләкин шушы мисалда ата-ананың никадәр бала өчен җанын-тәнен бирүе күренә.
«Балаларыгызны гастрольгә калдырып китү авырдыр инде?» кебек сорауга Рамазановлар халыкка җыр белән җавап бирде – Айдар Тимербае көе, Гөлчәчәк Садретдинова сүзләренә «Сабырлык бизмәннәре» җыры. Шушы җырга 2 балалары белән клип та төшергәннәр. Концерт караучы тамашачыларның күзләренә яшьләр тулды.
Зур экраннар, утлар, аппаратуралар яхшы көйләнгән. Сәхнә киемнәре дә берсеннән-берсе затлы, зәвыклы. Күз дә алмыйча карап кына торасы килә. Алар авырдыр инде сәхнәдә үз урынын булдырган җырчылар. Шушы урында «Татарстанның атказанган артистлары» дип тә өстисе килә... Рамазановларга «атказанган» исемен бирергә кирәктер, чөнки алар бертуктамый 6 ел рәттән иҗат белән шөгыльләнәләр. Тамашачыны һәр ай саен яңа җырлары, матур клиплары белән сөендереп торалар. Сәхнәдән төшеп калып, югала торганнардан түгел!
Рамазановлар концертта шигырь сөйләп вакыт үткәреп утырмасалар да, баянга сузып җырлар җырланмаса да, аннан башка да концерт тулы: үтә уйландырып, көлдерә торган җирләре бар!
- Зинира hәм Ризат Рамазановлар концертыннан фоторепортаж